Bu rəvayətlər “Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim”i «Həmd» surəsinin bir hissəsi hesab edir, üstəlik onun ucadan, cəhrilə deyilməsini müstəhəb (yaxud lazım) bilir.
Bu qrupda beş məşhur ravidən nəql olunan beş hədisi qeyd etməklə kifayətlənirik:
1-Əli (əleyhis-salam)-dan nəql olunan hədis: Belə ki, onun yüksək elmi məqamı hamıya mə’lumdur və səfərdə və qeyri-yerlərdə, xəlvətdə və aşkarda Peyğəmbəri-Əkrəm (səlləllahu əleyhi və alih)-lə bir yerdə olmuşdur. Darqutni özünün «Sünən» kitabında o həzrətin belə buyurduğunu nəql edir:
کان النبی 9 یجهر ببسم الله الرحمن الرحیم فی السورتین جمیعا
«Peyğəmbəri-Əkrəm (səlləllahu əleyhi və alih) “Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim”i uca səslə (cəhrlə) hər iki surədə (Həmd və ondan sonra oxunan digər surədə) oxuyurdu.»[1]
2-Ənəs ibni Malik, Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih)-in məxsus xidmətçisi idi və cavan yaşlarından e’tibarən o həzrətə xidmət edirdi. Hakimin «Müstədrək» kitabında nəql etdiyinə əsasən, o, belə demişdir:
صلیت خلف النبی - و خلف ابی بکر و خلف عمر و خلف عثمان و خلف علی کلهم کانوا یجهرون بقرائة بسم الله الرحمن الرحیم
«Mən Peyğəmbərin, Əbu Bəkrin, Ömərin, Osmanın və Əlinin arxasında namaz qıldım, onların hamısı “Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim”i ucadan oxuyurdular.»[2]
3-Təbii olaraq, gecə-gündüz Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih)-lə birlikdə olan Ayişə, Darqutninin nəql etdiyinə əsasən, belə demişdir:
کان - یجهر ببسم الله الرحمن الرحیم
«Peyğəmbər “Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim”i uca səslə (cəhrlə) oxuyurdu.»[3]
4-Sünnülərin məşhur ravisi olan Əbu Hüreyrənin nəql etdiyi rəvayətlər: (Onun rəvayətləri Sihah və sair kitablarda nəql olunmuşdur.) O deyir:
کان رسول الله - یجهر ببسم الله الرحمن الرحیم فی الصلوة
«Peyğəmbər “Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim”i namazda uca səslə (cəhrlə) deyirdi.»
Bu hədis üç məşhur kitabda – «Əssünənul-kubra», «Müstədrək»[4] və «Sünəni Darqutni»də gəlmişdir.
5-Digər bir hədisdə oxuyuruq ki, Cəbrail namazı öyrətmək məqamında “Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim”i Peyğəmbərə ucadan oxudu. Darqutninin rəvayətinə əsasən No’man ibni Bəşir deyir ki, Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih) buyurdu:
اَمَّنِی جَبْرَئِیلُ عِنْدَ الْکَعْبَةِ فَجَهَرَ ببسم الله الرحمن الرحیم
«Cəbrəil Kə’bənin yanında mənə imamət edir və “Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim”i uca oxuyurdu.»[5] Bu barədə çoxlu rəvayətləri qeyd etmək olar.
Maraqlıdır ki, “Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim”in ucadan oxunmasını göstərən hədisləri öz kitablarında qeyd edən məşhur alimlərdən bə’ziləri də aşkar şəkildə demişlər ki, bu hədislərin raviləri ümumi şəkildə siqədir (mö’təbərdir), o cümlədən, Hakimin «Müstədrək» kitabındakı sözlərini qeyd etmək olar.
Burada əlavə edirik ki, Əhli-beyt (əleyhimus-salam)-ın fiqhi və hədis mənbələrində “Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim” «Həmd» surəsinin bir ayəsi kimi qeyd edilmişdir. Bu zəmində olan hədislər təqribən mütəvatirdir və çoxlu hədislərdə “Bismillahir-Rəhmanir-Rəhim”in ucadan deyilməsinə dair aşkar göstəriş verilmişdir.
Bu rəvayətlərdən daha artıq mə’lumat əldə etmək istəyənlər «Vəsailuş-şiə» kitabının «namazda qiraət babları»na, (11-12, 21-22-ci bablara) müraciət edə bilərlər. Bu zəminədə Əhli-beyt imamlarından onlarla rəvayət «Kafi», «Üyunu əxbarir-Rza», «Müstədrəkül-vəsail» və sair kitablarda nəql olunmuşdur. (Namazda Qur’an qiraəti babları.)
Sünnü və şiələrin nəql etdikləri «Səqəleyn» hədisinə – Peyğəmbər (səlləllahu əleyhi və alih)-in buyurduğu: Mən özümdən sonra sizin aranızda iki qiymətli əmanət qoyuram... hədisinə diqqət yetiməklə, görəsən, belə bir ixtilaflı məsələdə Əhli-beyt məzhəbinin sorağına gedərək onlara tabe olmaq lazım deyildirmi?!