«حِوَل» (بر وزن ملل) معنى مصدرى دارد و به معنى «تحول» و نقل مکان است، همان گونه که در تفسیر آیات، گفتیم «فردوس»، باغى از بهشت است که بهترین نعمت ها و مواهب الهى در آن جمع است، و به همین دلیل، بهترین نقاط آن جهان مى باشد: و لذا ساکنان آن، هرگز تمناى نقل مکان از آن را نمى کنند.
ممکن است سؤال شود: پس زندگى در آنجا به صورت یکنواخت و راکد خواهد بود و این خود عیب بزرگ آن است.
در پاسخ مى گوئیم: هیچ مانعى ندارد که، تحول و تکامل در همان منطقه تداوم داشته باشد، یعنى اسباب تکامل در آنجا جمع است، و انسان ها در پرتو اعمالى که در این جهان انجام داده اند و مواهبى که خدا در آن جهان به آنها عنایت کرده، در مسیر تکامل دائماً پیش مى روند.
به خواست خدا در ذیل آیات مناسب، بحث پیرامون تکامل انسان را حتى در بهشت مشروح تر بیان خواهیم داشت .
* * *